Nguyên liệu: 190 quả cam Navelina thu hoạch tại Palma del Río, Tây Ban Nha, ngày 10/01/2017. Sau xử lý công nghiệp (rửa, khử trùng, đánh bóng, phân loại), cam được lưu trữ lạnh 4 °C, RH 90% trong tối đa 10 tuần. Mỗi tuần lấy mẫu 20 quả (tuần 8 lấy 10 quả).  

Phân tích phổ: Dùng thiết bị Phazir 2400 (Polychromix), đo phản xạ vùng 1600–2400 nm, 4 điểm quanh xích đạo mỗi quả, lấy trung bình.  

Tham số chất lượng: Khối lượng, độ cứng (Instron 3343, đầu dò 6 mm, độ sâu 10 mm), TSS (°Brix), TA (% acid citric), BrimA = TSS – 4×TA.  

Xử lý dữ liệu:  

• PCA trên 80 quả tuần 1–4 để xác định chuẩn phổ.  
• - Tính khoảng cách Mahalanobis (GH) giữa mẫu tuần 5–10 và chuẩn.  
• - Vẽ biểu đồ Shewhart: đường trung bình GH = 1, giới hạn cảnh báo = 97.5%, giới hạn hành động = 99.5% (phân phối χ²/p).  
• - Phân tích PLS với TSS và độ cứng để xác định tham số giới hạn chất lượng.  
• Kết quả:  
• - Tuần 5–6: chỉ 1–2 mẫu vượt giới hạn → có thể kéo dài bảo quản thêm 2 tuần.  
• - Tuần 7–10: nhiều mẫu vượt giới hạn hành động → chất lượng giảm rõ.  
• - Độ cứng và TSS là hai tham số quyết định chất lượng sau bảo quản.  
• Kết luận: Cảm biến NIR tại chỗ kết hợp biểu đồ kiểm soát Shewhart là công cụ hiệu quả để giám sát chất lượng cam trong bảo quản lạnh, phát hiện sản phẩm lỗi và tối ưu hóa thời gian lưu trữ.