Nghệ thuật số như “Đồ họa được thương mại hóa”: Cưỡng chế quyền sở hữu trí tuệ trên nền tảng blockchain

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Bối cảnh:

  - Nghệ thuật số khó được định giá trong thị trường nghệ thuật truyền thống vì tính phi vật thể

  - Blockchain được kỳ vọng sẽ tạo ra “tài sản kỹ thuật số không thể sao chép”

  - Monegraph sử dụng blockchain để xác thực nguồn gốc, quyền sở hữu, và giao dịch tác phẩm

 

Phân tích lý thuyết:

  - Kết hợp lý thuyết thẩm mỹ, luật sở hữu trí tuệ, kinh tế chính trị và công nghệ tài chính

  - Blockchain trở thành công cụ cưỡng chế bản quyền, tạo ra hợp đồng thông minh tự thực thi

  - Tác phẩm nghệ thuật số bị biến thành công cụ tài chính, làm mất tính động và khả năng phản biện

 

Phê phán Monegraph:

  - Monegraph không thực sự tạo ra tính khan hiếm vật lý mà mô phỏng nó qua mã hóa

  - Các loại giấy phép “tự do” thực chất là giấy phép thương mại hóa tối đa

  - Nghệ sĩ có thể mất quyền kiểm soát khi hợp đồng thông minh tự động thực thi mà không cần con người

 

Khung triết học về sở hữu trí tuệ:

  - Locke: quyền sở hữu dựa trên lao động sáng tạo

  - Hegel: tài sản là sự biểu hiện của nhân cách cá nhân

  - Thuyết vị lợi: bảo hộ IP để khuyến khích sáng tạo vì lợi ích xã hội

  - Monegraph làm mờ ranh giới giữa lao động sáng tạo và lao động tính toán (proof-of-work)

 

Phản ứng nghệ thuật:

  - Một số nghệ sĩ sử dụng blockchain để phản biện thay vì thương mại hóa

  - Ví dụ: Facecoin của Rob Myers biến mã hash thành chân dung, vô hiệu hóa giá trị tài chính

  - Dự án Art | Data | Money của Furtherfield thúc đẩy quyền sở hữu tập thể thay vì tư hữu

 

Kết luận:

  - Blockchain có tiềm năng hỗ trợ nghệ sĩ nhưng dễ bị chiếm dụng bởi các mô hình tài chính hóa

  - Cần phát triển ứng dụng blockchain theo hướng mở, cộng đồng và phản biện

  - Nghệ thuật số nên giữ vai trò chủ động trong việc định hình công nghệ, thay vì bị công nghệ định hình