Thể chế bảo hộ quốc tế ban đầu được xây dựng trong khuôn khổ đa phương: Công ước Paris, Bern, BIRPI, WIPO  

WIPO đóng vai trò quản lý các điều ước quốc tế nhưng thiếu cơ chế thực thi và giải quyết tranh chấp hiệu quả  

TRIPS ra đời năm 1995 trong khuôn khổ WTO, lần đầu kết nối SHTT với thương mại quốc tế, đặt ra tiêu chuẩn tối thiểu và cơ chế thực thi mạnh  

Tuy nhiên, TRIPS là sản phẩm thỏa hiệp giữa nước phát triển và đang phát triển, chưa đáp ứng đầy đủ lợi ích của nước phát triển  

Các nước phát triển chuyển sang đàm phán FTA để nâng cao tiêu chuẩn “TRIPS+”, tận dụng ưu thế kinh tế để ép buộc nước đang phát triển  

FTA có hiệu ứng nhanh, phạm vi hẹp, nhưng gặp khó khăn khi đàm phán giữa các nước phát triển hoặc khi có xung đột lợi ích  

ACTA ra đời như một thể chế nhiều bên, cho phép một số nước đàm phán và mở rộng sau, tập trung vào thực thi quyền SHTT  

TPP được xem là “ACTA phiên bản 2.0”, kết hợp kinh nghiệm từ ACTA và FTA, đưa SHTT vào nhiều lĩnh vực thương mại  

Chiến lược đàm phán của nước phát triển gồm:  

– Chuyển hướng diễn đàn: từ WIPO sang WTO, rồi sang FTA và ACTA  

– Chẻ nhỏ vấn đề: chọn lọc nội dung có lợi, né tránh vấn đề như tri thức truyền thống, nguồn gen  

– Kết hợp chiều rộng – chiều sâu: vừa mở rộng phạm vi, vừa lôi kéo từng nước đang phát triển tham gia  

Các nước đang phát triển phản đối ACTA vì thiếu cân bằng lợi ích, quy định vượt quá TRIPS, không xét đến trình độ phát triển  

Kết luận: xây dựng thể chế bảo hộ quốc tế quyền SHTT thời kỳ hậu TRIPS vẫn là vấn đề phức tạp, cần nỗ lực từ cả hai phía