Vật liệu nano thân thiện môi trường kiểm soát bệnh mốc xám trên nho bàn và duy trì chất lượng sau thu hoạch

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Nano silica, chitosan, đồng và các tổ hợp silica–đồng, silica–chitosan–đồng được tổng hợp bằng các phương pháp hóa học (Stöber, khử hóa học, bao phủ lõi–vỏ). Đặc trưng vật liệu bằng XRD, TEM, FT-IR cho thấy kích thước hạt từ vài chục đến vài trăm nm, đồng thời xác nhận liên kết Si–O–Cu và cấu trúc vô định hình hoặc tinh thể tùy thành phần.

 

Thử nghiệm trên PDA bổ sung nano (2–4 mg/mL) cho thấy nano silica và silica–chitosan–đồng ở 4 mg/mL ức chế ~43% tăng trưởng sợi nấm B. cinerea; nano chitosan đạt 38%, thấp nhất là nano đồng (~25%). Quan sát SEM sau 6 ngày nuôi cấy cho thấy sợi nấm bị co rút, mất hình thái bình thường, vách tế bào tổn thương, phân vách bất thường; DNA chiết xuất từ nấm bị phân mảnh khi xử lý với nano silica/chitosan (40 µg/mL).

 

Trong thử nghiệm gây nhiễm nhân tạo, xử lý chitosan hoặc silica NPs 3–4 g/L trước khi phun bào tử giúp giảm tỷ lệ quả thối ở cuối bảo quản lạnh 1 tháng từ ~45% xuống còn 18–22%, hiệu quả duy trì một phần sau 7 ngày ở nhiệt độ phòng. Thử nghiệm đồng ruộng (xử lý tại veraison, bảo quản 2 tháng lạnh + 7 ngày phòng) cũng cho thấy giảm rõ rệt tỷ lệ quả nhiễm mốc xám (giảm 34–54% so với đối chứng).  

 

Các chỉ tiêu chất lượng sau bảo quản (TSS 13,2–13,8 °Brix; TA 0,78–0,88%; TSS/TA 15,2–17,1; chỉ số màu CIRG 3,0–3,6) không khác biệt đáng kể so với đối chứng. Cơ chế kháng nấm gồm tác động vật lý–hóa học lên vách tế bào, biến dạng hình thái và phá hủy DNA, cùng khả năng tạo màng bảo vệ và/hoặc cảm ứng phản ứng phòng vệ của quả.