Từ robot có trách nhiệm đến chế độ nhân quyền hướng tới thách thức của robot và trí tuệ nhân tạo

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Phân biệt hai loại trách nhiệm: trách nhiệm hoàn cảnh (circumstantial) và trách nhiệm khái niệm (conceptual).

  • Trách nhiệm vai trò (role responsibility) là thực hiện đúng chức năng được giao, mang tính nội tại và hướng tới tương lai.
  • - Trách nhiệm nhân quả (causal responsibility) là truy cứu hậu quả, mang tính ngoại tại và hướng về quá khứ.
  • - Khoảng trống trách nhiệm xuất hiện khi robot hành xử ngoài tầm kiểm soát, đặc biệt với hệ thống học máy và AI tự thích nghi.
  • - Đề xuất khung nhân quyền mới để bảo vệ con người trước các nguy cơ từ robot, gồm:
  •   + Quyền phòng vệ trước vi phạm trực tiếp và gián tiếp.
  •   + Quyền tăng cường năng lực con người trong môi trường công nghệ.
  •   + Quyền duy trì sự khác biệt giữa người và phi người.
  • - Phân tích các giới hạn của khung nhân quyền hiện tại:
  •   + Thiên về cá nhân, khó xử lý vi phạm hệ thống.
  •   + Ưu tiên vi phạm trực tiếp, bỏ sót vi phạm gián tiếp từ AI.
  •   + Dễ bị “khóa cứng” bởi các khái niệm cũ, khó thích nghi với công nghệ mới.
  • - Đề xuất dùng khái niệm “tương tác biểu tượng” (symbolic interactionism) để tái định nghĩa tính người trong môi trường AI.
  • - Cảnh báo nguy cơ “khóa cứng quy định” (regulatory lock-in) khi quá phụ thuộc vào khung nhân quyền hiện tại.