Từ chối chuyển giao quyền SHTT là quyền hợp pháp của chủ sở hữu, được pháp luật SHTT công nhận  

Tuy nhiên, nếu hành vi này bóp méo cạnh tranh, duy trì vị thế độc quyền, ảnh hưởng đến người tiêu dùng thì có thể bị xem là vi phạm pháp luật cạnh tranh  

Hiệp định TRIPs cho phép các nước thành viên áp dụng pháp luật cạnh tranh để xử lý hành vi lạm dụng quyền SHTT (Điều 8, 31, 40)  

Tiêu chí xác định lạm quyền gồm: ngăn cản sản xuất, không có lý do hợp pháp, cản trở đầu tư và thương mại  

Pháp luật Hoa Kỳ từng xem từ chối chuyển giao là vi phạm mặc nhiên (Sherman Act), nhưng hiện nay áp dụng nguyên tắc cân bằng hợp lý (rule of reason)  

Án lệ Data General, Xerox, Kodak cho thấy sự khác biệt trong đánh giá hành vi từ chối chuyển giao  

Tòa án Hoa Kỳ công nhận quyền từ chối nếu không vượt quá giới hạn của pháp luật SHTT  

Pháp luật châu Âu nghiêm ngặt hơn: hành vi từ chối có thể bị xem là lạm dụng vị trí thống lĩnh (Điều 102 TFEU)  

Án lệ Magill và IMS Health: từ chối chuyển giao bị cấm nếu ngăn cản sản phẩm mới, không có lý do hợp pháp, triệt tiêu cạnh tranh thứ cấp  

Pháp luật Việt Nam quy định quyền chuyển giao hoặc không chuyển giao là quyền cơ bản của chủ sở hữu  

Tuy nhiên, Luật SHTT và Luật Cạnh tranh cho phép bắt buộc chuyển giao trong một số trường hợp: phục vụ công cộng, không thực hiện nghĩa vụ sử dụng, không đạt được thỏa thuận, hành vi hạn chế cạnh tranh  

Ví dụ: vụ Tamiflu năm 2005 – Chính phủ Việt Nam yêu cầu chuyển giao quyền sản xuất thuốc để đối phó dịch cúm H5N1  

Luật Cạnh tranh Việt Nam xem hành vi từ chối chuyển giao là vi phạm nếu chủ thể có vị trí thống lĩnh (thị phần ≥ 30%)  

Tiêu chí xác định vị trí thống lĩnh gồm: thị phần, năng lực tài chính, công nghệ, quyền sở hữu SHTT, mạng lưới phân phối  

Tác giả đề xuất Việt Nam nên tiếp cận theo nguyên tắc cân bằng hợp lý, xem xét tác động thực tế đến cạnh tranh và đầu tư sáng tạo  

Chỉ xem hành vi từ chối là vi phạm nếu có dấu hiệu: vị trí thống lĩnh, quyền SHTT là yếu tố thiết yếu, bóp méo thị trường, không có lý do khách quan, ngăn cản sản phẩm mới