Tận dụng nghiên cứu robot cho trẻ tự kỷ: Một tổng quan

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Bối cảnh: Tự kỷ là rối loạn phát triển thần kinh với các khiếm khuyết giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi rập khuôn. Tỷ lệ chẩn đoán tăng nhanh, nhưng số lượng nhà trị liệu hạn chế. Robot xã hội được đề xuất như công cụ bổ trợ để tăng cường can thiệp và khả năng tiếp cận.

  • Phương pháp rà soát: Tìm kiếm hơn 400 bài báo từ Web of Science, lọc theo 3 tiêu chí: (A) dùng robot vật lý; (B) chứa nội dung y tế và kỹ thuật; (C) có đóng góp vào ≥1 trong 3 khiếm khuyết chính. Giữ lại 41 bài đáp ứng, lập bảng so sánh về loại robot, thời lượng và bối cảnh can thiệp, chẩn đoán, nhóm mục tiêu, đóng góp và đánh giá hiệu quả.
  • - Kết quả phân tích:
  •   + Robot phổ biến: humanoid NAO, KASPAR, Keepon, FACE, PROBO, CHARLIE, Zeno, CuDDler, KiliRo, iRobiQ/CARO; đa số tương tác tĩnh, ít khai thác di chuyển.
  •   + Thời lượng can thiệp: phần lớn ngắn hạn hoặc thí điểm; hiếm nghiên cứu dài hạn đáp ứng chuẩn trị liệu ≥25h/tuần.
  •   + Bối cảnh: nhiều ở lớp học/trung tâm tự kỷ; một số trong phòng lab hoặc phòng chuyên dụng.
  •   + Nhóm đối tượng: đa phần <15 tuổi, thường là tự kỷ chức năng cao; một số không nêu rõ tiêu chí chọn.
  •   + Chẩn đoán: chủ yếu theo DSM, CARS, ADOS với đánh giá trực tiếp; ít nghiên cứu tự động hóa chẩn đoán.
  •   + Trọng tâm nghiên cứu: tập trung nhiều vào cải thiện bắt chước, chú ý chung, nhận diện cảm xúc, hợp tác chơi.
  •   + Đóng góp: chủ yếu hướng tới cải thiện giao tiếp & tương tác xã hội; ít nghiên cứu giảm hành vi rập khuôn.
  •   + Đánh giá hiệu quả: đa phần dựa quan sát hành vi ngắn hạn; thiếu theo dõi dài hạn và đánh giá toàn diện tại nhà.
  • - Khuyến nghị
  •   + Đa dạng hóa mục tiêu nghiên cứu để bao quát đủ các dạng khiếm khuyết; thiết kế can thiệp cá thể hóa theo nhu cầu CWA.
  •   + Tăng cường nghiên cứu can thiệp dài hạn, có theo dõi và đánh giá đa chiều (trường–nhà).
  •   + Phát triển robot và kịch bản tương tác phù hợp, tận dụng ý kiến chuyên gia và phụ huynh.
  •   + Chuẩn hóa quy trình triển khai và đánh giá HRI trong trị liệu.