Bối cảnh:

  + Tăng huyết áp ảnh hưởng ~32,5% dân số Brazil >25 tuổi; là yếu tố nguy cơ chính cho biến chứng tim mạch.

  + Chương trình PFPB (2004) cung cấp thuốc miễn phí/trợ giá, gồm 6 thuốc hạ huyết áp trên.

  + Các thuốc này được đăng ký trước 2004, chưa qua đánh giá độc tính gen theo chuẩn mới.

• Phương pháp:
•   + Tế bào: lympho bào và đại thực bào người từ người hiến khỏe mạnh.
•   + Thuốc thử: 5 mức nồng độ (PP/10, PP/2, PP, 2×PP, 10×PP).
•   + Đánh giá:
•     * Khả năng sống tế bào (Trypan blue).
•     * Định lượng dsDNA (huỳnh quang BisBenzimide).
•     * Tổn thương DNA (Comet assay, chỉ số tổn thương 0–400).
•   + Đối chứng: âm (PBS pH 7,4), dương (Bleomycin 3 μM).
• - Kết quả chính:
•   + Khả năng sống:
•     * Propranolol, hydrochlorothiazide: không ảnh hưởng đáng kể.
•     * Atenolol: giảm nhẹ ở lympho bào ở nồng độ ≥PP.
•     * Captopril, enalapril: giảm rõ ở nồng độ cao (≥2×PP), cả lympho và đại thực bào.
•   + Tổn thương DNA:
•     * Captopril, enalapril: tăng tổn thương phụ thuộc liều, bắt đầu từ PP.
•     * Hydrochlorothiazide: gây tổn thương ở mọi nồng độ.
•     * Atenolol, propranolol, losartan: tương tự đối chứng âm.
•   + dsDNA:
•     * Tất cả thuốc giảm lượng dsDNA theo liều, phản ánh tác động oxy hóa.
• - Thảo luận:
•   + Captopril, enalapril có thể gây độc gen qua cơ chế pro-oxidant khi nồng độ thiol thấp.
•   + Hydrochlorothiazide có thể tạo dimer thymine, gây tổn thương DNA tương tự tia UV.
•   + Nguy cơ tăng khi bệnh thận hoặc dùng sai liều → tăng nồng độ huyết tương.
• - Kết luận:
•   + Captopril, enalapril, hydrochlorothiazide cần thận trọng về độc tính gen, đặc biệt khi nồng độ huyết tương cao.
•   + Losartan và propranolol an toàn hơn về mặt genotoxic trong điều kiện thử nghiệm.