Bối cảnh:

  + Thị trường thực phẩm bổ sung EU trị giá ~7 tỷ EUR/năm, tăng trưởng nhanh.

  + Người tiêu dùng tin rằng “tự nhiên” và “an toàn” hơn thuốc.

  + Quy định EU: thực phẩm bổ sung được phân loại là thực phẩm, không yêu cầu đánh giá an toàn/hiệu quả trước khi lưu hành.

  + Kẽ hở pháp lý tạo điều kiện pha trộn thuốc (sildenafil, sibutramine…) để tăng hiệu quả.

• Phương pháp:
•   + Phân tích dữ liệu RASFF 2003–2016, tập trung nhóm “thực phẩm ăn kiêng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm tăng cường”.
•   + Gửi bảng hỏi tới 185 cơ quan thuộc Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp/Thực phẩm, Cơ quan thuốc & thực phẩm các nước thành viên EU.
•   + Tổng hợp số liệu thông báo theo năm, quốc gia, loại thành phần không phép.
• Kết quả chính:
•   + Thông báo RASFF về thành phần không phép tăng từ 0 (2003) lên >100 (2014), giảm năm 2015, tăng lại năm 2016.
•   + Đức dẫn đầu số thông báo (2016), chủ yếu từ kiểm tra thị trường nội địa.
•   + Thành phần không phép phổ biến: sildenafil & dẫn xuất, sibutramine, yohimbine, synephrine, DMAA, caffeine liều cao.
•   + 52% cơ quan trả lời coi đây là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng; nhiều nước có kiểm tra định kỳ (đặc biệt khối Bắc Âu).
•   + Trách nhiệm quản lý giữa cơ quan an toàn thực phẩm và cơ quan dược phẩm chưa rõ; một số nước không có thủ tục đăng ký trước khi bán.
•   + Thiếu hài hòa EU về quản lý các chất khác vitamin/khoáng → sản phẩm có thể được bán như thực phẩm bổ sung ở nước này nhưng bị coi là thuốc ở nước khác.
• Diễn giải:
•   + Pha trộn thuốc vào thực phẩm bổ sung tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng (tác dụng phụ tim mạch, gan, thận…).
•   + Người tiêu dùng khó nhận biết vì tin vào tính “tự nhiên”.
•   + Lỗ hổng pháp lý và khác biệt quốc gia tạo điều kiện cho nhà sản xuất gian lận.
•   + RASFF chưa phù hợp để báo cáo tác dụng phụ của thực phẩm bổ sung (2003–2016 chỉ có 13 thông báo ADR).
• Khuyến nghị:
•   + Cần giải rõ phân công trách nhiệm giữa các cơ quan.
•   + Xem xét siết chặt luật, yêu cầu tiền kiểm an toàn/hiệu quả.
•   + Tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ dữ liệu, kiểm soát thương mại điện tử.