Phê phán các giả định sai lầm:

  + Không phải mọi hình thức “deception” đều phi đạo đức trong chăm sóc (ví dụ: giả vờ tôn trọng tự chủ của người mất trí để duy trì phẩm giá)

  + ICT không tạo ra thế giới “ảo” tách biệt, mà là một phần của “onlife” – đời sống lai giữa online và offline

  + Người già trong tương lai sẽ là những người đã sống với công nghệ – có kỹ năng số, có nhu cầu kết nối

• Đề xuất khung đánh giá đạo đức:
•   + Dựa trên capability approach của Nussbaum: 10 năng lực cốt lõi (sống, sức khỏe, toàn vẹn thân thể, cảm xúc, lý trí, giao tiếp, vui chơi, kiểm soát môi trường…)
•   + Robot chăm sóc có thể mở rộng năng lực: ví dụ robot thú cưng PARO giúp tăng tương tác xã hội, giảm lo âu, tăng khả năng vui chơi
•   + Công nghệ không chỉ là vật thể mà còn là thực hành xã hội – cách ta sử dụng và tương tác mới là yếu tố đạo đức chính
• Các vấn đề đạo đức cần lưu ý:
•   + Disengagement: công nghệ có thể khiến người dùng tách biệt khỏi thế giới vật lý và xã hội nếu không được thiết kế đúng
•   + Care craftsmanship: người chăm sóc cũng cần được hỗ trợ để duy trì mối quan hệ chăm sóc có ý nghĩa
•   + Deception có thể chấp nhận được nếu giúp duy trì phẩm giá và hạnh phúc cho người mất khả năng tự chủ
• Kết luận:
•   + Đạo đức công nghệ trong chăm sóc người già cần vượt qua các định kiến về “thật – giả”, “ảo – thực”
•   + Cần đánh giá công nghệ dựa trên khả năng mở rộng năng lực sống có phẩm giá
•   + Cần có sự tham gia của tất cả các bên liên quan để “viết lại” tương lai chăm sóc người cao tuổi