Bối cảnh: Hoạt động robot giáo dục (ER) khuyến khích học sinh phát triển kỹ năng tư duy bậc cao qua thiết kế, lập trình và giải quyết vấn đề thực tế. Các nghiên cứu trước về tác động của ER lên MC và PS chưa thống nhất, và ít xem xét mức độ hướng dẫn như biến độc lập.

• Thiết kế: 2 nhóm tuổi (11–12 và 15–16), mỗi nhóm chia làm 2 điều kiện: hướng dẫn mạnh (theo giao thức MC/PS chi tiết, bắt buộc viết phản hồi) và hướng dẫn tối thiểu (gợi ý miệng, không bắt buộc viết). Cả hai học cùng nội dung, làm việc nhóm có phân vai, dùng phương pháp jigsaw, hoàn thành các bài tập từ cơ bản đến thách thức cuối.
• - Đo lường: Bảng hỏi MAI (trước/sau), think-aloud giải quyết nhiệm vụ lập trình robot mới, bảng hỏi ý kiến, phỏng vấn bán cấu trúc, quan sát. Phân tích thống kê (t-test, ANCOVA) và định tính.
• - Kết quả:
•   + Cả hai điều kiện đều cải thiện MC và PS, nhưng chỉ nhóm hướng dẫn mạnh đạt mức cải thiện có ý nghĩa thống kê và điểm cao hơn rõ rệt ở think-aloud.
•   + Hiệu quả tương tự ở cả hai cấp học; HS lớn hơn xuất phát điểm MC cao hơn và cải thiện ít hơn.
•   + Không có khác biệt giới tính đáng kể; nữ tăng nhiều hơn nhưng không đáng kể.
•   + Học sinh đánh giá hướng dẫn mạnh giúp ý thức chiến lược rõ ràng, dù viết phản hồi gây mệt, và ưa thích giảm dần hướng dẫn ở cuối buổi.
•   + Cả hai nhóm đều thấy hứng thú với robot, hiểu hơn về lập trình cơ bản, và hợp tác nhóm tốt hơn nhờ phân vai/jigsaw.
• - Kết luận: ER kết hợp hướng dẫn chiến lược mạnh mẽ, có giảm dần, giúp tối đa hóa lợi ích phát triển MC và PS cho cả tiểu học và THPT.