Nguồn: tìm kiếm PubMed theo hướng dẫn PRISMA, chọn 31 nghiên cứu đủ tiêu chuẩn.

• Yếu tố nguy cơ CVD truyền thống (tăng huyết áp, rối loạn lipid, đái tháo đường, hút thuốc) phổ biến ở PLWH tại SSA, song tỉ lệ phát hiện và kiểm soát còn thấp; nhiều người có ≥1 yếu tố nguy cơ.
• - Chỉ dấu thay thế (cIMT, PWV, ABI, FMD…): đa số nghiên cứu cho thấy PLWH có xơ vữa dưới lâm sàng hoặc tăng độ cứng động mạch, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc đã điều trị ART lâu dài.
• - Hội chứng mạch vành cấp: ít gặp, dữ liệu hạn chế; một số nghiên cứu mô tả bệnh nhân trẻ hơn, ít yếu tố nguy cơ truyền thống, tổn thương mạch vành ít nhưng huyết khối nhiều, gợi ý vai trò của tình trạng viêm và tăng đông.
• - Đột quỵ: nhiều nghiên cứu ghi nhận tỉ lệ HIV cao ở bệnh nhân đột quỵ, nhất là người trẻ, ít yếu tố nguy cơ truyền thống; nguyên nhân nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương thường gặp ở người chưa điều trị ART hoặc suy giảm miễn dịch; một số nghiên cứu cho thấy HIV là yếu tố nguy cơ độc lập.
• - Khoảng trống: thiếu dữ liệu đoàn hệ lớn, thiếu phân tích theo tình trạng ART và mức miễn dịch, ít nghiên cứu về ACS, PAD, VTE; nhiều nghiên cứu cỡ mẫu nhỏ, thiết kế cắt ngang, chưa loại trừ đầy đủ yếu tố nhiễu.
• - Khuyến nghị: cần nghiên cứu dọc quy mô lớn, đánh giá gánh nặng CVD, cơ chế bệnh sinh, chiến lược dự phòng và quản lý; tận dụng hạ tầng y tế HIV để tích hợp chăm sóc bệnh mạn không lây.