Bối cảnh:

  + “Community Guide” khuyến nghị 3 nhóm can thiệp: quản lý ca bệnh, quản lý bệnh, và DSME tại cộng đồng.

  + Khoảng trống: thiếu mô hình gắn kết cộng đồng như một thành phần cốt lõi, đặc biệt ở nhóm dân cư nghèo, dễ tổn thương.

  + CBPR (Community-Based Participatory Research) có hạn chế về tính bền vững, phụ thuộc vào chu kỳ dự án và nguồn tài trợ.

• Mô hình CEPI:
•   + Loại bỏ “R” (Research) trong CBPR để giảm rào cản tâm lý, tái định nghĩa “P” (Participatory) theo hướng hành động và giá trị cộng đồng.
•   + CEPI là hợp tác giữa chuyên gia y tế và “tác nhân thay đổi” trong cộng đồng, cùng xây dựng và thực hiện chương trình hành động dựa trên bằng chứng, phù hợp văn hóa, bền vững và có thể nhân rộng.
•   + Tích hợp quản lý ca bệnh, quản lý bệnh, DSME với các yếu tố môi trường xã hội (tiếp cận thực phẩm lành mạnh, không gian an toàn, hỗ trợ xã hội).
• Các bước trong mô hình logic:
•   1. Xác lập ưu tiên chung: dựa trên bối cảnh, dữ liệu dịch tễ, năng lực tổ chức, nguồn lực, vốn xã hội, hiệu quả tập thể.
•   2. Đầu vào định hướng hành động: nguồn lực tài chính, nhân sự, công nghệ, cam kết từ tổ chức và cộng đồng.
•   3. Hoạt động và phạm vi: dịch vụ quản lý ca bệnh, quản lý bệnh, giáo dục sức khỏe, điều hướng bệnh nhân, xây dựng liên kết cộng đồng – hệ thống y tế.
•   4. Kết quả ngắn hạn: cải thiện kiến thức, kỹ năng tự quản lý, mạng lưới hỗ trợ xã hội, thay đổi hành vi.
•   5. Kết quả trung hạn: cải thiện chỉ số lâm sàng (HbA1c, huyết áp), đáp ứng mục tiêu Healthy People 2020, tăng hiệu quả hệ thống y tế.
•   6. Kết quả dài hạn: giảm bất bình đẳng sức khỏe, thay đổi chuẩn mực văn hóa – thể chế, hình thành quan hệ đối tác bền vững.
•   7. Vòng phản hồi – đánh giá: giám sát giả định, yếu tố ngoại cảnh, cải tiến mô hình, đánh giá khả năng duy trì và nhân rộng.
• Vai trò CEPI trong từng can thiệp:
•   + Quản lý ca bệnh: kết nối bệnh nhân với dịch vụ, hỗ trợ tiếp cận địa điểm giáo dục sức khỏe, vận động cải thiện điều kiện môi trường.
•   + Quản lý bệnh: phối hợp giữa nhà cung cấp dịch vụ và cộng đồng để theo dõi, nhắc nhở, hỗ trợ tuân thủ điều trị.
•   + DSME tại cộng đồng: tổ chức tại địa điểm quen thuộc, an toàn, dễ tiếp cận; phối hợp với bác sĩ điều trị; nội dung phù hợp văn hóa.
• Ý nghĩa:
•   + CEPI hướng tới thay đổi bền vững ở cấp vi mô, nơi hành vi và năng lực cá nhân giao thoa với lợi ích cộng đồng.
•   + Mô hình có thể áp dụng cho các bệnh mạn tính khác, không chỉ đái tháo đường.