Luật bản quyền trên nền tảng blockchain: giữa quản lý quyền kiểu mới và DRM 2.0

( 0 đánh giá )
Miễn phí

DRM truyền thống sử dụng TPM và RMI để kiểm soát truy cập và sử dụng nội dung số, nhưng thường lấn át các quyền sử dụng hợp pháp như trích dẫn, nghiên cứu, giáo dục  

Blockchain là cơ sở dữ liệu phân tán, có thể lưu trữ thông tin về quyền, cấp phép và giao dịch bản quyền một cách minh bạch, không thể sửa đổi  

Hợp đồng thông minh là đoạn mã tự thực thi, có thể tự động chia tiền bản quyền, cấp quyền truy cập, kiểm tra thời hạn sử dụng  

Ứng dụng blockchain trong bản quyền gồm: xác minh quyền sở hữu, tạo khan hiếm kỹ thuật số, thanh toán vi mô, cấp phép trực tiếp từ nghệ sĩ đến người dùng  

Một số dự án tiêu biểu: Ujo Music (chia tiền bản quyền tự động), KodakOne (quản lý ảnh kỹ thuật số), Sony DRM blockchain, PRS–ASCAP–SACEM blockchain registry  

Blockchain có thể hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu toàn cầu về quyền tác giả, khắc phục tình trạng dữ liệu phân mảnh, thiếu minh bạch của các tổ chức quản lý tập thể  

Tuy nhiên, blockchain cũng có hạn chế: không thể sửa dữ liệu sai (garbage-in garbage-out), không ngăn được vi phạm bản quyền ngoài chuỗi, biến thành DRM 2.0 nếu không có cơ chế bảo vệ quyền người dùng  

Khuyến nghị: cần có tiêu chuẩn hóa, thiết kế “fair use by design”, kết hợp AI để nhận diện ngữ cảnh sử dụng hợp pháp, xây dựng hệ thống quản lý quyền công bằng và minh bạch  

Blockchain không nên thay thế luật bản quyền, mà nên hỗ trợ thực thi luật theo hướng cân bằng lợi ích công–tư