Colletotrichum musae (Cm02) được phân lập từ quả chuối giống ‘Prata’ có triệu chứng thán thư tại chợ địa phương ở Cruz das Almas, Bahia, Brazil. Việc định danh chủng nấm được thực hiện bằng phân tích trình tự đa gen (ITS, CAL, CHS-1, GAPDH, TUB2). Chủng Cm02 được xác nhận gây bệnh theo tiêu chuẩn Koch. Vi khuẩn nội sinh được phân lập từ lá, thân và rễ cây sisal, còn vi khuẩn vùng rễ được phân lập từ đất rhizosphere. Tổng cộng 134 chủng vi khuẩn được phân lập, trong đó 12 chủng cho kết quả kháng nấm tốt trong thử nghiệm in vitro bằng phương pháp in-plate printing và nuôi cấy đối kháng.

Các chủng Bacillus velezensis, Enterobacter cloacae, Serratia marcescens và Stenotrophomonas maltophilia được chọn để thử nghiệm in vivo. Quả chuối được xử lý bằng cách phun dung dịch vi khuẩn (1.5 × 10⁸ CFU/mL), sau đó gây bệnh bằng cách tiêm dung dịch bào tử Cm02 (10⁶ bào tử/mL). Kết quả cho thấy Bacillus velezensis làm giảm diện tích tổn thương xuống còn 6.01 mm² và chỉ số AUDPC là 4.52, tương đương với nhóm xử lý bằng thuốc hóa học Tecto SC®. Chủng này cũng tạo vùng ức chế rõ rệt trong nuôi cấy đối kháng, đồng thời gây biến dạng sợi nấm và hình thành bào tử chống chịu (chlamydospore). Ngoài ra, Bacillus velezensis còn có hoạt tính enzyme cellulase và xylanase, và ức chế hoàn toàn sự hình thành bào tử của Cm02 thông qua hợp chất bay hơi (VOCs).

Enterobacter cloacae cũng cho hiệu quả kiểm soát tốt, làm giảm diện tích tổn thương xuống 21.46 mm² và AUDPC là 84.37. Serratia marcescens và Stenotrophomonas maltophilia cho hiệu quả thấp hơn. Trong số các chủng thử nghiệm, chỉ Bacillus velezensis cho hiệu quả toàn diện cả in vitro và in vivo, đồng thời không nằm trong danh sách vi khuẩn gây hại theo FDA và EFSA.

Kết luận: Bacillus velezensis là ứng viên kiểm soát sinh học tiềm năng cho bệnh thán thư sau thu hoạch trên chuối, có thể thay thế thuốc hóa học trong quy trình xử lý sau thu hoạch, góp phần nâng cao giá trị nông sản và đáp ứng tiêu chuẩn hữu cơ.