Bối cảnh:

  + Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân tử vong ung thư đứng thứ 5 ở Trung Quốc.

  + Thay đổi lối sống, chế độ ăn, già hóa dân số và triển khai sàng lọc từ 1987 có thể ảnh hưởng khác nhau đến các nhóm tuổi.

• Mục tiêu:
•   + Phân tích xu hướng tử vong theo nhóm tuổi cụ thể.
•   + Tách biệt và định lượng tác động của tuổi, thời kỳ, thế hệ.
• - Phương pháp:
•   + Dữ liệu tử vong 1987–2000 từ WHO, 2002–2016 từ Niên giám Thống kê Trung Quốc; mã ICD-9 (153–154) và ICD-10 (C18–C21).
•   + Phân tích Joinpoint tính AAPC cho từng nhóm tuổi 5 năm.
•   + Mô hình APC (IE) cho nhóm tuổi 20–84, chia thành các giai đoạn 5 năm (1990–2015) và thế hệ sinh 5 năm (1910–1999).
• - Kết quả chính:
•   + Nhóm trẻ: nam <45 tuổi, nữ <75 tuổi có xu hướng giảm rõ rệt.
•   + Nhóm già: nam >75 tuổi, nữ >80 tuổi tăng rõ rệt.
•   + Hiệu ứng tuổi: nguy cơ tử vong tăng mạnh theo tuổi, đặc biệt ở thành thị.
•   + Hiệu ứng thời kỳ: tăng dần theo thời gian, ngoại trừ giai đoạn 2000–2005 giảm ở thành thị (liên quan triển khai sàng lọc FIT).
•   + Hiệu ứng thế hệ: giảm dần ở các thế hệ sinh sau, ngoại lệ tăng ở nam sinh 1915–1919 và nông thôn 1925–1934.
• - Diễn giải:
•   + Già hóa dân số là yếu tố chính làm tăng tử vong ở nhóm cao tuổi.
•   + Thay đổi chế độ ăn kiểu Tây, béo phì, ít vận động, uống rượu góp phần tăng nguy cơ theo thời kỳ.
•   + Cải thiện dinh dưỡng, giáo dục và ý thức sức khỏe ở thế hệ sau giúp giảm nguy cơ.
•   + Ô nhiễm không khí (NO₂, PM2.5) có thể liên quan đến một số giai đoạn/thế hệ nguy cơ cao.
• - Kết luận:
•   + Cần ưu tiên phòng ngừa và kiểm soát ở người cao tuổi và các thế hệ nguy cơ cao.
•   + Biện pháp: cải thiện dinh dưỡng, tăng vận động, giảm rượu, duy trì sàng lọc định kỳ, quản lý môi trường.