Bối cảnh:

  + HIV-1 nhóm O có nguồn gốc từ lây truyền chéo SIV ở khỉ đột vùng Cameroon.

  + Khác với nhóm M (gây đại dịch toàn cầu), nhóm O chủ yếu giới hạn ở Cameroon và Tây Trung Phi.

  + Đa dạng di truyền cao gây khó khăn cho chẩn đoán, giám sát và điều trị.

• Phương pháp:
•   + Thu thập mẫu từ người ≥18 tuổi, cả chưa điều trị và đang điều trị ART.
•   + Xét nghiệm huyết thanh phân biệt nhóm HIV-1 (M, N, O, P) và HIV-2.
•   + Xác nhận bằng giải trình tự gen pol (PR/RT, IN) và env (gp41).
•   + Phân tích phát sinh chủng loại và lịch sử quần thể bằng mô hình Bayesian.
• Kết quả chính:
•   + Tỷ lệ hiện mắc:
•     * HIV-1 nhóm M: 98,5%.
•     * Nhóm O: 0,6% (ổn định từ 0,5–1,0% trong 2 thập kỷ).
•     * Nhóm N: <0,02%; nhóm P: không phát hiện.
•   + Đồng nhiễm M/O: 0,8% theo huyết thanh; xác nhận phân tử chỉ 11,5% số này; không phát hiện tái tổ hợp M/O.
•   + Đa dạng di truyền:
•     * Đa dạng nội nhóm O rất cao, không hình thành phân nhóm rõ rệt.
•     * Không phát hiện tái tổ hợp trong các vùng gen phân tích.
•   + Kháng thuốc:
•     * Không phát hiện đột biến kháng chính với RAL, EVG, DTG.
•     * Một số đa hình tự nhiên phổ biến: L74I (100%), T124A (94,4%), T206S (91,7%).
•     * T97A (giảm nhạy RAL) chỉ gặp ở 1 mẫu.
• Diễn giải:
•   + Nhóm O tuy hiếm nhưng vẫn là thách thức y tế công cộng tại Cameroon.
•   + Khó khăn chính: chẩn đoán thiếu nhạy, giám sát hạn chế, kháng tự nhiên với NNRTI (Y181C).
•   + INI có thể là lựa chọn điều trị hiệu quả cho bệnh nhân nhiễm nhóm O.
• Khuyến nghị:
•   + Cải thiện xét nghiệm phát hiện nhóm O.
•   + Mở rộng tiếp cận phác đồ không chứa NNRTI, ưu tiên PI hoặc INI.
•   + Tiếp tục giám sát dịch tễ và nghiên cứu đa dạng di truyền.