Bối cảnh khủng hoảng:

• Kháng kháng sinh ngày càng gia tăng do lạm dụng thuốc, đặc biệt ở người và động vật.
• - Vi khuẩn gram âm như E. coli, Klebsiella, Pseudomonas… có khả năng kháng đa thuốc, gây tử vong cao.
• - Nhu cầu về kháng sinh mới tăng mạnh, nhưng đầu tư R&D lại giảm do lợi nhuận thấp và rủi ro cao.

Nguyên nhân thất bại thị trường:

• Thời gian sử dụng kháng sinh ngắn (1–2 tuần), không đủ để hoàn vốn đầu tư.
• - Chính sách y tế hạn chế sử dụng kháng sinh mới để bảo tồn hiệu quả.
• - Kháng thuốc có thể xuất hiện trước khi thuốc hoàn vốn, làm giảm tính hấp dẫn đầu tư.

Các cơ chế khuyến khích:

• Push: tài trợ nghiên cứu, miễn thuế, hợp tác công–tư, chia sẻ dữ liệu.
• - Pull: phần thưởng đầu vào thị trường, cam kết mua trước, mua lại bằng sáng chế, cấp phép độc quyền cho bên trả tiền.
• - Hybrid: voucher ưu tiên, thị trường quyền chọn, trạng thái đặc biệt cho kháng sinh.

Phân tích IP-based incentives:

• Gia hạn độc quyền: kéo dài thời hạn bằng sáng chế, SPC, hoặc bảo hộ dữ liệu.
• - Chuyển nhượng độc quyền: phần thưởng cho phát triển kháng sinh được chuyển sang sản phẩm khác có giá trị cao hơn.
• - Ví dụ: Dự luật REVAMP tại Mỹ đề xuất gia hạn 12 tháng cho sản phẩm khác nếu phát triển thành công kháng sinh ưu tiên.

Đánh giá hiệu quả:

• Gia hạn độc quyền có thể không đủ hấp dẫn nếu rủi ro kháng thuốc vẫn cao.
• - Chuyển nhượng độc quyền gây tranh cãi về công bằng, chi phí xã hội và hiệu quả thực tế.
• - Cần nghiên cứu kinh tế lượng, dữ liệu lịch sử, thử nghiệm thực địa để đánh giá tác động.

Đề xuất nghiên cứu liên ngành:

• Xác định loại đổi mới cần thiết (tác nhân mới, cơ chế mới, mục tiêu mới).
• - Đánh giá chi phí–lợi ích xã hội của từng cơ chế khuyến khích.
• - Phân tích khả năng áp dụng ở cấp độ EU và khả năng phối hợp quốc tế.

Kết luận:

• Khủng hoảng kháng kháng sinh đòi hỏi chính sách khuyến khích đổi mới hiệu quả và bền vững.
• - Các cơ chế IP-based cần được thiết kế cẩn trọng, dựa trên bằng chứng liên ngành.
• - EU nên đóng vai trò điều phối chính sách và thử nghiệm các mô hình khuyến khích mới.