Tỷ lệ mắc và tử vong ung thư tụy toàn cầu và mối liên quan với Chỉ số Phát triển Con người (HDI): tiếp cận phân rã

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Bối cảnh:

  + Ung thư tụy ít gặp hơn so với các ung thư tiêu hóa khác nhưng có tỷ lệ tử vong rất cao.

  + Nguy cơ liên quan đến hút thuốc, béo phì, đái tháo đường, chế độ ăn nhiều chất béo, lối sống ít vận động.

  + HDI phản ánh phát triển kinh tế-xã hội qua tuổi thọ, giáo dục, thu nhập.

 

  • Phương pháp:
  •   + Dữ liệu tỷ lệ mắc/tử vong chuẩn hóa theo tuổi (ASR) từ GLOBOCAN 2012.
  •   + HDI và các thành phần từ UNDP; bổ sung dữ liệu đô thị hóa, béo phì.
  •   + Tính chỉ số tập trung (CI) để đo bất bình đẳng; phân rã CI để xác định đóng góp của từng yếu tố.
  • Kết quả chính:
  •   + ASR toàn cầu: mắc 4,8/100.000; tử vong 4,0/100.000.
  •   + CI mắc: 0,26; CI tử vong: 0,25 → tập trung ở nhóm HDI cao.
  •   + Đóng góp vào bất bình đẳng mắc: số năm học TB (0,45), tuổi thọ (0,22), số năm học kỳ vọng (0,18), đô thị hóa (0,10).
  •   + Đóng góp vào bất bình đẳng tử vong: số năm học TB (0,44), số năm học kỳ vọng (0,15), HDI tổng thể (0,13).
  • Diễn giải:
  •   + Các nước phát triển có tỷ lệ mắc và tử vong cao hơn, có thể do tuổi thọ cao, lối sống, yếu tố môi trường và hệ thống ghi nhận tốt hơn.
  •   + Giáo dục và tuổi thọ cao vừa giúp phát hiện bệnh nhiều hơn, vừa liên quan đến lối sống nguy cơ.
  •   + Béo phì, hút thuốc, tiêu thụ rượu phổ biến hơn ở các nước thu nhập cao.
  • Khuyến nghị:
  •   + Chính sách y tế cần chú ý giảm bất bình đẳng về giáo dục, tuổi thọ và đô thị hóa.
  •   + Tăng cường phòng ngừa yếu tố nguy cơ và phát hiện sớm ở nhóm nguy cơ cao.