Tính phi cạnh tranh của đối tượng trí tuệ có phải là vấn đề đối với việc biện minh đạo đức cho quyền kinh tế sở hữu trí tuệ?

( 0 đánh giá )
Miễn phí

Lập luận bị phản biện:

  - Đối tượng trí tuệ có thể được nhiều người sử dụng đồng thời mà không loại trừ nhau  

  - Do đó, không cần quyền loại trừ → không thể biện minh quyền sở hữu  

  - Các học giả như Shiffrin, Wilson, Kinsella đã đưa ra lập luận này  

 

Phản biện theo từng lý thuyết:

  - Lockean:

    - Quyền sở hữu bắt nguồn từ lao động trí tuệ của cá nhân  

    - Tính phi cạnh tranh không phủ nhận giá trị đạo đức của lao động  

    - Đôi khi chính vì phi cạnh tranh mà cần bảo vệ quyền để tránh khai thác quá mức  

 

  - Hệ quả (Consequentialism):

    - Nếu không có quyền sở hữu trí tuệ → ít động lực sáng tạo → giảm phúc lợi xã hội  

    - Phi cạnh tranh không làm mất đi nhu cầu bảo vệ để khuyến khích sáng tạo  

    - Việc tính toán lợi ích xã hội từ quyền sở hữu trí tuệ rất phức tạp và chưa thể kết luận  

 

  - Nhân cách (Personality theory):

    - Sáng tạo là biểu hiện của bản ngã → cần được bảo vệ  

    - Quyền kinh tế giúp người sáng tạo duy trì khả năng sáng tạo  

    - Phi cạnh tranh giúp lan tỏa sáng tạo, nhưng không phủ nhận nhu cầu bảo vệ quyền  

 

Phản biện bổ sung:

  - Phi cạnh tranh không đồng nghĩa với miễn trừ đạo đức  

  - Quyền sở hữu trí tuệ vẫn cho phép chia sẻ, tặng, chuyển nhượng  

  - Các ví dụ như phần mềm miễn phí cho thấy quyền sở hữu có thể hỗ trợ lan tỏa  

 

Kết luận:

  - Tính phi cạnh tranh không đủ để bác bỏ quyền kinh tế sở hữu trí tuệ  

  - Người phản đối cần chứng minh rõ vì sao đặc điểm này có giá trị biện minh đạo đức tiêu cực  

  - Các lý thuyết sở hữu đều có thể dung hòa với đặc điểm phi cạnh tranh nếu được diễn giải hợp lý