Khái niệm: Trong mô hình ngẫu nhiên, với R0<1 chỉ có dịch nhỏ; với R0>1 có thể xảy ra dịch nhỏ hoặc lớn. Dịch nhỏ có thời gian ngắn hơn và số ca ít hơn.

• Sử dụng quá trình sinh–tử: dẫn xuất hàm mật độ thời gian tuyệt chủng, công thức kỳ vọng và moment bậc m, điều kiện theo B (tốc độ sinh) và D (tốc độ tử).
• - Kết quả chính: 
•     + Với i(0)=1, R0>1: \(E(T|T<\infty) = \frac{1}{\beta} \frac{\ln R_0}{R_0 - 1}\); với R0<1: \(E(T) = \frac{1}{\beta(1-R_0)}\).
•     + Khi R0 gần 1, thời gian tồn tại trung bình tăng mạnh; khi R0 rất nhỏ hoặc rất lớn, thời gian ngắn hơn.
• - Áp dụng cho CTMC SIR, SIS: so sánh mô phỏng (N lớn) với công thức giải tích, sai số nhỏ. Xác suất dịch nhỏ khớp công thức Whittle: \(P_{\text{ext}} = (1/R_0)^i\) nếu R0>1.
• - Mô hình SEIR: thêm giai đoạn ủ bệnh kéo dài thời gian dịch nhỏ; xác suất dịch nhỏ không đổi so với SIR/SIS, nhưng phân bố thời gian dịch thay đổi; tính toán mật độ và moment bằng giải số hệ phương trình Kolmogorov ngược cho quá trình phân nhánh hai loại (E, I).
• - Ý nghĩa: Công thức cho phép ước lượng nhanh thời gian tồn tại của dịch nhỏ, hữu ích khi R0 gần 1 (bệnh mới nổi), giúp đánh giá nguy cơ tồn tại âm thầm và thích nghi của mầm bệnh.