Các xu hướng chính:

  - Nguồn gen cây trồng từng là “di sản chung” nay bị bao vây bởi hệ thống quyền sở hữu trí tuệ phức tạp  

  - Bằng sáng chế ngày càng hạn chế “ngoại lệ của nhà chọn giống” và “đặc quyền của nông dân”  

  - Tập trung thị trường hạt giống: 3 công ty kiểm soát 42% thị phần và phần lớn bằng sáng chế  

  - EU có xu hướng phản đối bằng sáng chế đối với đặc điểm tự nhiên và quy trình sinh học  

  - Các sáng kiến như ILP-V và OSSI mở ra hướng tiếp cận mới, nhưng còn hạn chế và tự nguyện  

Giải pháp đề xuất:

  - Hệ thống khai báo bắt buộc khi đăng ký giống mới: công khai bằng sáng chế liên quan, trả phí minh bạch  

  - Áp dụng cấp phép bắt buộc (compulsory licensing) nếu chủ sở hữu từ chối cấp phép  

  - Đảm bảo thời gian “dẫn đầu” cho người chọn giống trước khi đối thủ có thể sử dụng  

  - Phân biệt rõ giữa đặc điểm tự nhiên (nên bảo hộ bằng PBR) và đặc điểm biến đổi gen (có thể cấp bằng sáng chế)  

  - Tăng tính minh bạch, giảm chi phí giao dịch, tránh “mạng lưới quyền sở hữu” gây cản trở đổi mới  

Các mô hình so sánh:

  - PBRs: bảo hộ giống, cho phép sử dụng làm bố mẹ, có đặc quyền nông dân  

  - Bằng sáng chế: bảo hộ đặc điểm/gen/công nghệ, yêu cầu cấp phép, chi phí cao  

  - ILP-V: cấp phép mở cho giống rau, chưa áp dụng cho cây lương thực  

  - OSSI: nguồn mở, không thu phí, phù hợp với mô hình lý tưởng  

  - CBD & ITPGRFA: điều chỉnh tiếp cận nguồn gen theo luật đa phương và song phương